CÁCH PHÁT ÂM B/V, D, G TRONG TIẾNG TÂY BAN NHA

        

           Đối với phần lớn các bạn học tiếng Tây Ban Nha, có thể cách phát âm các chữ b/v, d, g là không thành vấn đề vì nhìn qua chúng có vẻ giống như trong tiếng Việt của chúng ta. Điều này đúng nhưng chỉ đúng có một phần. Các bạn có thể phát âm những chữ này theo cách riêng của mình và người bản ngữ Tây Ban Nha vẫn có thể hiểu các bạn muốn nói gì. Tuy nhiên, nếu các bạn không phát âm những chữ này chính xác như trong tiếng Tây Ban Nha chính gốc, người ta có thể nghe ra “giọng ngoại quốc” (acento extranjero) trong cách phát âm của các bạn. Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về các chữ này và âm tương đương của chúng.

            Trước hết, hai chữ b/v đi đôi với nhau vì chúng có cùng một lối phát âm như nhau. Những cặp chữ như baca (‘cái giá trên mui xe’)/vaca (‘con bò cái’), bello (‘đẹp’)/vello (‘lông măng’), botar (‘ném’)/votar (’bỏ phiếu’). v.v. tuy khác nghĩa, cách đọc chữ b và v hoàn toàn giống nhau làm chúng trở thành những cặp chữ đồng âm. Vì thế, muốn xác định chữ nào là chữ nào trong chính tả, người nói tiếng Tây Ban Nha phải phân biệt hai chữ này bằng cách nói b grande và v chica (‘b lớn’ và ‘v nhỏ’, tương tự như chúng ta nói ‘d trên’/‘g dưới’ trong một số phương ngữ miền Bắc vậy). Có người còn nói b de burro (‘b như trong chữ ‘burro’, ‘con lừa’) và v de vaca (‘v như trong chữ ‘vaca’, ‘con bò cái’) để phân biệt hai chữ này. Một điều khác cần nhớ là chữ v Tây Ban Nha không bao giờ giống âm của chữ v trong tiếng Việt!

            Các chữ b/v, d, g có cùng chung một đặc điểm là chúng được phát âm thành âm tắc (‘sonido oclusivo’) hay âm xát (‘sonido fricativo’) tuỳ theo vị trí của chúng trong câu nói hay trong từ ngữ.

            Các chữ b/v, d, g phát âm như âm tắc trong các vị trí sau đây:

-          Đầu câu nói.

-          Sau khi ngắt hơi.

-          Sau chữ n (trong cùng một từ ngữ hay từ chữ này qua chữ khác).

§  b/v có âm tắc tương tự như âm của chữ b trong tiếng Việt (tuy nhẹ hơn):

-          Đầu câu nói: ¡Ven! (‘Lại đây’) ¡Bien! (‘Hay lắm!’)

-          Sau khi ngắt hơi:  Diecinueve, veinte (‘mười chín, hai mươi’); Hay que comer, beber y relajar suficientemente (‘Cần phải ăn, uống và nghỉ ngơi đầy đủ’).

-          Sau chữ m hay n: invitar (’mời’); en Vietnam (‘ở Việt Nam’); también (‘cũng’); están bonitos (‘những cái này trông đẹp đấy’)

§  d có âm tắc nhẹ hơn âm của chữ đ trong tiếng Việt (vì lưỡi chạm phần sau của răng trên chứ không chạm phần nướu răng trên như trong tiếng Việt) :

-          Đầu câu nói: ¡Dime! (‘nói cho tôi nghe đi’)

-          Sau khi ngắt hơi: Roberto, David y Raúl. (‘Roberto, David và Raúl’)

-          Sau chữ n: andar (‘đi bộ’); en Dinamarca (‘ở Đan Mạch’).

-          Ngoại lệ: Sau chữ l, d cũng đọc thành âm tắc: alcalde (‘thị trưởng’); el día (‘ngày’)

§  g—khi đứng trước a, o, u—có âm tắc như trong cách phát âm chữ g của tiếng Anh trong những chữ get, go, gate, v.v. (mạnh hơn âm của chữ g trong tiếng Việt). (Khi đứng trước e,i chữ này đọc thành âm như kh trong tiếng Việt như các chữ gira, gente, v.v.):

-          Đầu câu nói: ¡Goza de la vida! (‘Hãy tận hưởng cuộc sống’)

-          Sau khi ngắt hơi: Vimos perros, gatos y pájaros (‘Chúng tôi thấy chó, mèo và chim chóc’)

-          Sau chữ n: un gato (‘một con mèo’); hongo (‘nấm’)

Ngoài ba vị trí kể trên (đầu câu nói, sau khi ngắt hơi, sau chữ n/m; và ngoại lệ sau chữ l của chữ d), ở tất cả những vị trí khác trong câu nói hay trong từ ngữ, b/v, d, g được phát âm thành âm xát.

§  b/v được phát âm thành một loại âm xát khá đặc biệt, chỉ có trong một số ít thứ tiếng trên thế giới. Âm này nghe như âm [v] nhưng kỳ thực người nói không dùng răng trên để cắn vào môi dưới như khi phát âm [v] một cách bình thường. Muốn phát âm xát đặc biệt này, các bạn hãy khép hờ hai môi (đừng cho chúng hoàn toàn chạm nhau) và phát âm như [v] (mà không phải là [v]!). Có thể nói âm xát này là âm “nửa b nửa v”:

-          yo vengo {‘tôi đến’), yo bebo (‘tôi uống’); árbol (‘cây’), huevo (‘trứng’)

§  d được phát âm thành âm xát tương tự như âm của chữ th trong những chữ tiếng Anh như although, there, this, v.v.

-          tres días (‘ba ngày’); cuidado (‘sự cẩn thận’); jardín (‘vườn’)

§  g được phát âm thành âm xát như âm của chữ g trong tiếng Việt như gà, ghe, gói, gục, v.v.:

-          una gata (‘con mèo cái’); algo (‘điều gì đó’); cargar (‘tải’)

Như vậy, trong cùng một câu hay thậm chí trong cùng một chữ, b/v, d, g có thể được phát âm khác nhau như là âm tắc hay âm xát. Trong câu ví dụ dưới đây với b/v, những chữ in lớn có âm tắc và những chữ in nhỏ có âm xát:

¡Vengan! Bebamos vino y nos inVitan a beber cerveza tamBién. (‘Các bạn lại đây! Chúng ta cùng uống rược vang và người ta còn mời chúng ta uống bia nữa đấy’)

Các bạn hãy tập nói câu trên bằng âm tắc và âm xát của b/v cho thuần thục. Sau đó tập nói thêm với hai ví dụ nữa với d và g dưới đây:

-          David dijo que me devolvería la deuda en Dos días. (‘David nói là anh ấy sẽ trả nợ cho tôi trong hai ngày nữa’)

-          ¡Graciela! No tenGo ganas de pagar ni por estas ganGas. (‘Graciela à, tôi cảm thấy không muốn trả tiền ngay cả cho các món hời này chút nào’)

Chúc các bạn thành công :=)

Trần C. Trí